Door Jan Weggemans van Groei en Bloei
Het bodemleven in je tuin zit voornamelijk in de eerste 25 centimeter van de bodem. Wees zuinig op die grondlaag, want van daaruit wordt bepaald of je planten goed groeien en bloeien. Het is beter als je die grond niet spit, maar – om het bodemleven te sparen – hooguit ondiep omkeert.
Natuurlijke plantenvoeding
Gebruik om een gezond bodemleven te behouden in geen geval chemische bestrijdingsmiddelen in uw tuin, maar wiedt het onkruid handmatig. In een natuurlijke kringloop wordt organisch materiaal zoals bladafval in de bodem door allerlei levende micro-organismen stap voor stap afgebroken tot voor de plant goede opneembare voedingsstoffen. De natuurlijke kringloop start in de herfst met het gevallen blad en de plantenresten. Deze worden omgezet door micro-organismen in humus, en deze humus wordt weer omgezet in een natuurlijke plantenvoeding. In die kringloop groeien en bloeien planten, bomen en struiken op een gezonde wijze.
Het belang van wormen
Voor een goede bodemstructuur (zoals voldoende zuurstof en water in de grond) en voedsel voor het bodemleven moet tuingrond minimaal 5% organische stof ofwel humus bevatten. Wormen zijn voor dat proces heel belangrijk. Behalve wormen en insecten zijn vooral micro-organismen (schimmels, gisten, bacteriën en protozoa) essentieel voor de groei van planten. Miljoenen ‘geheime medewerkers’ werken ondergronds voor u!
Geen blad weghalen
U kunt humus/organische stof toevoegen in de tuinbodem door het opbrengen van compost op borders en grasveld, door extra blad in de borders en door de bovengrondse afstervende delen van planten in de border te laten verteren. Verwijder dus niet het blad uit je borders om de tuin ‘netjes’ te maken. Ook goed verteerde mest van bijvoorbeeld koeien en paarden is waardevol, maar die moet wel minstens een jaar liggen op een mesthoop. Als het nodig is kan dit nog worden aangevuld met langzaam werkende organische meststoffen, die de nodige mineralen bevatten. Gebruik liefst geen kunstmest, want die werkt niet bodem verbeterend, wordt snel opgenomen in de bodem en zakt voor een groot deel door naar het grondwater. Deze mest wordt dus niet opgenomen door de planten maar verontreinigt deels wel ons drinkwater.
Klimaatverandering
Het klimaat verandert, het is verstandig rekening te houden met meer en langduriger regenval en tegelijkertijd met hele warme en droge periodes. Humusrijke grond wordt dus nog belangrijker voor een levendige tuin.
Een humusrijke bodem heeft namelijk een water vasthoudende functie. Belangrijk zowel in droge als in natte periodes. Water bereikt de plantenwortels doordat regenwater blijft hangen in de bovenlaag, mits dus voldoende humusrijk. Ook vindt er deze luchtige bodems een capillaire werking plaats vanuit dieper gelegen grondwater (mits dat niet te diep in de grond aanwezig).